Są nieodłącznym elementem życia każdego chrześcijanina. Obejmują wszystkie etapy i wszystkie ważne momenty życia chrześcijanina: od narodzin, poprzez rozwój chrześcijańskiego życia wiary, po uzdrowienie i dar posłania. Każdy ważny moment przejścia zostaje uświęcony. 

Sakrament definiujemy jako widzialny znak niewidzialnej łaski, którą oznacza i sprawuje. Katechizm Kościoła Katolickiego mówi o sakramentach jako o skutecznych znakach łaski, ustanowionych przez Chrystusa i powierzonych Kościołowi (KKK 1131). Aby zrozumieć, czym jest sakrament przyjrzyjmy się poszczególnym elementom tej definicji.

Znak informuje nas o czymś lub na coś wskazuje. Słowa, które są znakami przypisanymi do określonych przedmiotów, myśli czy czynności, pozwalają przekazywać informację, poznawać prawdę i nawiązywać kontakt z drugim człowiekiem. Tak samo znaki sakramentalne wskazują nam rzeczywistość, której nie możemy dotknąć ani do końca zrozumieć.

Sakramenty są jednak szczególnymi znakami, gdyż sprawiają to, co oznaczają. Gdy kapłan w konfesjonale mówi: ja odpuszczam Tobie grzechy, to moje grzechy są odpuszczone! Nie ma tu miejsca na żadną wątpliwość! Znaki sakramentalne można porównać do wierzchołka góry lodowej: możemy dostrzec kawałek, ale wiemy, że pod wodą kryje się cała reszta, o wiele większa i potężniejsza od tej części, którą możemy zobaczyć.

Dzieje się tak dlatego, że sakramenty mają swoje źródło w Chrystusie. To misterium życia Chrystusa jest podstawą sakramentów, bo w nich się zamyka i umożliwia nam dotykanie tajemnicy samego Boga. Wszystkie sakramenty zostały ustanowione przez Chrystusa (por. KKK 1114). Sakramenty wychodzą z Ciała Chrystusa i są działaniami Ducha Świętego, urzeczywistnianymi w Jego Ciele (KKK 1116).

Chrystus pozostawił sakramenty Apostołom, a przez nich całej wspólnocie Kościoła. Dokonują się one zawsze w Kościele, poprzez Kościół i dla Kościoła. Nie ma sakramentów bez Kościoła. On jest mistycznym Ciałem Chrystusa. To Kościół jest sakramentem Chrystusa (KKK 1118) - czyli widzialnym znakiem Jego obecności i działania. Wreszcie sakramenty są dla Kościoła, bo mają budować wspólnotę człowieka z Bogiem i człowieka z Kościołem. Są darami łaski, które umacniają nie tylko pojedynczą osobę, ale całą społeczność.

Sakramenty dzielimy na trzy grupy:

1. Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego – do których należą: Chrzest, Bierzmowanie i Eucharystia.

2. Sakramenty uzdrowienia – czyli: Sakrament Pokuty oraz Namaszczenie chorych.

3. Sakramenty w służbie wspólnoty: Kapłaństwo i Małżeństwo.

Jak często możemy przyjmować sakramenty? Niektóre są jednorazowe, inne powtarzalne. Trzy sakramenty: chrzest, bierzmowanie i sakrament święceń kapłańskich, oprócz tego, że udzielają łaski, wyciskają charakter sakramentalny (czyli "pieczęć"), przez który chrześcijanin uczestniczy w kapłaństwie Chrystusa i należy do Kościoła, odpowiednio do swego stanu i pełnionych funkcji. To upodobnienie do Chrystusa i Kościoła, urzeczywistniane przez Ducha Świętego, jest nieusuwalne (Sobór Trydencki: DS 1609.;) pozostaje ono w chrześcijaninie na zawsze jako pozytywna dyspozycja do przyjęcia łaski, jako obietnica i zapewnienie opieki Bożej oraz powołanie do kultu Bożego i służby Kościołowi. Sakramenty te nie mogą więc nigdy być powtórzone. (KKK 1121).

Sakrament małżeństwa nie może być powtórzony dopóki żyją oboje z małżonków, którzy w sposób ważny zawarli ów sakrament.

Sakrament namaszczenia chorych nazywany „ostatnim namaszczeniem” ma być ostatnim przygotowaniem człowieka na przejście do wieczności. Obecnie udzielany jest również w nadziei uzdrowienia osoby cierpiącej na chorobę zagrażającą życiu. Może być udzielany tyle razy, ile zachodzi taka potrzeba.

Sakrament Eucharystii i sakrament pokuty to dwa sakramenty stale celebrowane i często powtarzane. Katolicy są zobowiązani do uczestnictwa w niedzielnej Mszy Świętej oraz przyjęcia Komunii Świętej przynajmniej raz w roku w okresie wielkanocnym. Przystąpienie do sakramentu pokuty nakazane jest również przynajmniej raz w roku. Jednocześnie Kościół zachęca do częstego praktykowania sakramentu pokuty i przyjmowania Komunii Świętej.

Kto udziela sakramentów?

Sakrament chrztu – udziela go kapłan lub diakon; w nadzwyczajnych okolicznościach może być udzielony przez każdego człowieka.

Sakrament bierzmowania oraz sakrament święceń - udzielane są przez biskupa.

Szafarzami sakramentu małżeństwa są dla siebie nawzajem mężczyzna i kobieta, którzy chcą ów sakrament zawrzeć; kapłan lub diakon są ze strony Kościoła świadkami kwalifikowanymi tego sakramentu.

Szafarzem sakramentu Eucharystii i pokuty oraz sakramentu namaszczenia chorych może być jedynie kapłan albo biskup.